Kurtuluş Savaşı’nın sona ermesinin ardından ülkemizde başlayan sanayi hamleleri sonucunda doğan enerji ihtiyacını karşılamak amacıyla 1938 yılında Çatalağzı Termik Santralı’nın kurulumuna karar verilmiştir
Bu amaçla Zonguldak ilinin merkez ilçesine bağlı ve il merkezinin 17 km. doğusunda bulunan Çatalağzı'nda (Işıkveren), kömür tozlarından yararlanacak biçimde bir termik elektrik santralı yapılması kararlaştırılmıştır. 1940 Yılında bir İngiliz firması ile anlaşma yapılmıştır. Ancak İkinci Dünya Savaşı nedeniyle, santralın inşaatı gecikmeli olarak (Etibank Yönetim Kurulunun 26 Nisan 1946 tarih ve 519/ 5 sayılı kararı ile) "English Electric" firmasına ihale edilmiştir.
ÇATES'in kurulmasında, elektrik enerjisi üretmenin yanı sıra, EKİ'nin piyasaya arz edilmeyen ticari değeri düşük ve başka yerlerde kullanılmayan mikst, şlam gibi yüksek küllü ara ürünlerin değerlendirilmesi amaçlanır
Santralın inşaatına 10 Temmuz 1946 tarihinde başlanır ve yapıldığı yıllarda Türkiye'nin 2. büyük termik santralıdır.
Metropolitan-Vickers, Babcock and Wilcox ve Holloway Bros İngiliz firmaları tarafından yapılan ÇATES santralı, 27 Kasım 1948 tarihinde 3 grup ve toplam 64.500 kWh kapasiteyle işletmeye açılmıştır. İlk santral müdürü ve aynı zamanda Etibank Genel Müdür Yardımcısı Salim EKER' dır.
Duyulan enerji ihtiyacı üzerine, 21.500 kWh 3 grupla, aynı firmalar tarafından genişletilerek, yeni guruplardan birinci grup 15 Eylül 1955'te işletmeye alınırken santralın tamamı 3 Mart 1956'da hizmete sokulmuştur. 1950 yılında 95, 1951 yılında 101, 1952 yılında 149 ve 1953 yılında da 307 milyon kWh elektrik üretmiştir. O yıllarda yapılan yatırımlardan sonra yılık enerji üretimi 600 milyon kWh'e yükselmiştir
Çatalağzı Elektrik Santralı; Etibank İdare Meclisinin 22 Nisan 1949 tarih ve 802/12 sayılı kararına göre, EKİ Müessesesine devredilmiş; Müdürü İhsan MOCAN, EKİ'nin gurup müdürü yapılmıştır. Marshall yardımından da faydalanılarak, 288 km.lik Marmara Bölgesi enerji nakil hattı tamamlanıp, Ereğli, İzmit ve Ümraniye trafoları kurulmuş ve 22.10.1952 tarihinde bütün bu tesisler işletmeye açılmıştır. 27.10.1952 tarih ve 1087/1 İdare Meclisi kararı gereği,
1 Ocak 1953 tarihinden itibaren "Çatalağzı Elektrik İstihsal ve Tevzi Müessesesi" adı ile bağımsız bir işletme haline getirilmiştir.
Çatalağzı Elektrik İstihsal ve Tevzi Müessesesi, 1.11.1956 tarihinden itibaren faaliyete geçen Kuzey Batı Anadolu Elektrik İstihsal ve Tevzi Müessesesine devredilmiştir
Türkiye'nin öncü ve örnek kuruluşu ÇATES'te üretilen ve enerji nakil hatlarıyla iletilen elektrik enerjisiyle; İstanbul, Kocaeli ve Sakarya başta olmak üzere, ülkemizde endüstrileşme tohumlarının atıldığı -bugün de ekonomimizin itici gücü olan- Marmara Bölgesinin o zamanki ihtiyacı karşılanmıştır.Etibank, DSİ ve İller Bankası elinde bulunan santrallar ve elektrik iletim şebekeleri, 1970 yılında 1312 sayılı yasa ile kurulan Türkiye Elektrik Kurumuna (TEK) devredilir
Zonguldak Nostalji
