O dizinin Zonguldak ayrıntısı

Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanlığı müfettişlerinden yanan otelde inceleme

Amire Emini Hasib Paşa; Zonguldak’tan ilk kez yabancılara kömür satışı anlaşmasını yapan Osmanlı Paşası idi.

22 Nisan 1854 tarihinde Osmanlı İmparatorluğu adına Amire Emini Hasib Paşa ile İngiltere adına İngiltere Vapurları memuru Sen Corc Henri Mubre arasında İngiliz donanmalarının kömür ihtiyacını karşılamak amacıyla yapılan anlaşmanın imzasını yapmıştı. Bu tarihten sonra İngilizler Zonguldak’ta kömür ocaklarını işletmeye başlamışlardı.

Mart 1854’de, İngiltere ve Fransa, Osmanlı Devletinin yanında Rusya’ya savaş ilan etmişti.
1854- 1856 yılları arasında Osmanlı İmparatorluğu, Rusya ile yapmış olduğu Kırım Savaşı sırasında ordunun gerekli olan ihtiyaçları için, ülke içindeki bankerlerden aldığı paralar yetersiz kalınca, Parisli Banker Beshet Bethomas, Londralı Banker Deveaux ve ortaklarıyla 55 milyon Franklık kredi anlaşması yapmıştır. 24 Kırım Savaşları sırasında Karadeniz’e gelen Fransız ve İngiliz donanma gemilerinin yakıt ihtiyacı Zonguldak kömür madenlerinden karşılanması için her iki ülke ile ayrı ayrı anlaşma imzalanmıştır .
1854-1856’da, İngiliz Barclay Kardeşler Zonguldak’ta kömür ocaklarını işletmeye başladı. Zonguldak, Çaydamar, Üzülmez ve Kilimli dekovil hatları inşa ettirdiler.
30 Mart 1854 sabahı Mr. Spratt yazdığı anısında : Mr. Barkley ile Kozlu-Ereğli arasındaki bölgeye hareket ettik. Gemimde beni Ereğli’de beklemesini söyledim…
Geçtiğimiz vadide de kömür damarları görmüştük ama onlar denize daha yakın bulunuyorlardı. Kandilli’nin batısına doğru, kıyıya ulaştırılan, içlerinde kömür bulunan birçok vadiden geçtik Bunlardan birisi de Aligazi köyü yakınında Hırvatlar tarafından çalıştırılan, birisi göz kararı 70 derece iki kömür damarı bulunuyordu…şeklinde kayıtları bulunuyor.
1856 yılında ise ; İngiliz sermayesi ve ortaklarıyla Otonom Bank kurulur.
Mart 1856’da, Rusya ile Kırım Savaşı’nı kazanan Osmanlı Devleti, İngiltere ve Fransa arasında Paris Barış Antlaşması imzalanır. Kağıt üzerinde, savaşın galiplerinden olan Osmanlı Devleti, bu savaşı yürütebilmek için ödeyebileceğinin çok üstünde borç almış ve aslında bu savaştan çok büyük zararlar alarak çıkmıştır.
1858 yılında Barclay Kardeşler ve diğer İngiliz madenciler İngiltere’ye geri döner. İşletme hakkı Hazine-i Hassa Maden Müdürünün denetiminde ocak çalıştıran kumpanyalara bırakılır.
Osmanlıyı zarara uğratan anlaşmaları yapan Amire Emini Hasib Paşa ise İstanbul’da böyle bir yalıya sahipti.

Kaynak: Hayati Yılmaz ile
Zonguldak Tarih